4.1 Μάθημα 1

Όταν μιλάμε για διανομές Linux, το λειτουργικό σύστημα είναι το Linux. Το Linux είναι ο πυρήνας και ο κορμός κάθε διανομής Linux. Το λογισμικό του πυρήνα Linux συντηρείται από μια ομάδα ατόμων, με επικεφαλής τον Linus Torvalds. Ο Torvalds απασχολείται από μια κοινοπραξία του κλάδου που ονομάζεται The Linux Foundation για να εργάζεται στον πυρήνα του Linux.

Παρόλο που κάθε διανομή Linux εκτελεί το λειτουργικό σύστημα Linux, οι διανομές μπορούν και διαφέρουν ανάλογα με την έκδοση του λειτουργικού συστήματος που χρησιμοποιείται. Με αυτό, εννοούμε, την έκδοση του πυρήνα Linux που χρησιμοποιείται κατά την εκκίνηση της διανομής.

Μπορεί να φαίνεται μια προφανής επιλογή να εκτελείτε πάντα την πιο πρόσφατη έκδοση του πυρήνα Linux, αλλά δεν είναι τόσο απλό. Μπορούμε να κατηγοριοποιήσουμε αόριστα τις διανομές Linux σε τρία σύνολα:

Αυτό, φυσικά, είναι ένα πολύ μικρό υποσύνολο πιθανών διανομών, αλλά η σημασία της είναι η διαφορά μεταξύ των διανομών επιχείρησης, καταναλωτή και πειραματική και γιατί υπάρχει η καθεμία.

Εν ολίγοις, όταν θεωρείτε το Linux ως το λειτουργικό σας σύστημα, εάν χρησιμοποιείτε υλικό εταιρικού επιπέδου στους servers ή τους επιτραπέζιους υπολογιστές σας, τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διανομές Linux είτε εταιρικής ποιότητας είτε καταναλωτικής ποιότητας. Εάν χρησιμοποιείτε υλικό κατηγορίας καταναλωτών και πρέπει να αξιοποιήσετε στο έπακρο τις πιο πρόσφατες καινοτομίες υλικού, τότε είναι πιθανό να χρειαστείτε μια παρόμοια διανομή Linux για να ταιριάζει με τις ανάγκες του υλικού.

Ορισμένες διανομές Linux σχετίζονται μεταξύ τους. Το Ubuntu, για παράδειγμα, βασίζεται στο Debian Linux και χρησιμοποιεί το ίδιο σύστημα πακέτων, το DPKG. Το Fedora, ως άλλο παράδειγμα, είναι μια βάση δοκιμών για το RedHat Enterprise Linux, όπου μπορούν να διερευνηθούν πιθανά χαρακτηριστικά των μελλοντικών εκδόσεων RHEL πριν από τη διαθεσιμότητά τους στην εταιρική διανομή.

Εκτός από τις διανομές που αναφέραμε εδώ, υπάρχουν πολλές άλλες διανομές Linux. Ένα πλεονέκτημα που έρχεται με το ότι το Linux είναι λογισμικό open source είναι ότι πολλοί άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν αυτό που πιστεύουν ότι θα πρέπει να είναι το Linux. Ως εκ τούτου, έχουμε πολλές εκατοντάδες διανομές. Για να δείτε περισσότερες διανομές Linux, μπορείτε να επιλέξετε να επισκεφτείτε τη The Distro Watch Web Site, οι συντηρητές του ιστότοπου απαριθμούν τις 100 κορυφαίες λήψεις διανομών Linux, επιτρέποντάς σας να συγκρίνετε και να δείτε τι είναι σήμερα δημοφιλές .

Όπως θα περίμενε κανείς, οι εταιρικές διανομές Linux έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής υποστήριξης από τις εκδόσεις Linux για καταναλωτές ή κοινότητες. Για παράδειγμα, το Red Hat Enterprise Linux έχει υποστήριξη για 10 χρόνια. Το Red Hat Enterprise Linux 8 κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2019, ενώ οι ενημερώσεις λογισμικού και η υποστήριξη είναι διαθέσιμες μέχρι τον Μάιο του 2029.

Οι εκδόσεις για καταναλωτές συχνά θα έχουν μόνο την υποστήριξη της κοινότητας μέσω φόρουμ. Οι ενημερώσεις λογισμικού είναι συχνά διαθέσιμες για 3 εκδόσεις. Αν πάρουμε το Ubuntu ως παράδειγμα, τη στιγμή που γράφεται το άρθρο, το 19.04 είναι το πιο πρόσφατο διαθέσιμο με ενημερώσεις μέχρι την κυκλοφορία του 19.10 και σταματά τον Ιανουάριο του 2020. Το Ubuntu παρέχει επίσης εκδόσεις με μακροπρόθεσμη υποστήριξη, γνωστές ως εκδόσεις LTS, οι οποίες έχουν 5 χρόνια υποστήριξη από την αρχική έκδοση. Η τρέχουσα έκδοση LTS είναι η 18.04 η οποία θα έχει ενημερώσεις λογισμικού μέχρι το 2023. Αυτές οι εκδόσεις LTS καθιστούν το Ubuntu μια πιθανή επιλογή για την επιχείρηση με εμπορική υποστήριξη διαθέσιμη από την Canonical (την εταιρεία πίσω από την επωνυμία Ubuntu) ή από ανεξάρτητες συμβουλευτικές εταιρείες.

Η χρήση του Linux ως επιτραπέζιου συστήματος μπορεί να είναι πιο δύσκολη σε μια επιχείρηση όπου η υποστήριξη επιτραπέζιων υπολογιστών εστιάζει σε εμπορικές προσφορές λειτουργικών συστημάτων. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η υποστήριξη που μπορεί να αποδειχθεί πρόκληση. Ένας εταιρικός πελάτης μπορεί επίσης να έχει κάνει μεγάλες επενδύσεις σε λύσεις λογισμικού που τον συνδέουν με συγκεκριμένα λειτουργικά συστήματα επιτραπέζιου υπολογιστή. Τούτου λεχθέντος, υπάρχουν πολλά παραδείγματα επιτραπέζιων υπολογιστών Linux που ενσωματώνονται σε μεγάλους οργανισμούς, με εταιρείες όπως η Amazon να έχουν ακόμη και τη δική τους διανομή Linux Amazon Linux 2. Αυτό χρησιμοποιείται στην πλατφόρμα cloud AWS αλλά και εσωτερικά τόσο για servers όσο και για επιτραπέζιους υπολογιστές.

Η χρήση του Linux σε μια μικρότερη επιχείρηση ή στο σπίτι γίνεται πολύ πιο εύκολη και μπορεί να είναι μια συναρπαστική εμπειρία, εξαλείφοντας την ανάγκη για αδειοδότηση και ανοίγοντας τα μάτια σας στον πλούτο του ελεύθερου λογισμικού open source που είναι διαθέσιμο για Linux. Θα διαπιστώσετε επίσης ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικά περιβάλλοντα desktop διαθέσιμα. Τα πιο κοινά είναι το Gnome και το KDE, ωστόσο πολλά άλλα υπάρχουν. Η απόφαση εξαρτάται από τις προσωπικές προτιμήσεις.

Η χρήση του Linux ως λειτουργικού συστήματος server είναι κοινή πρακτική στον επιχειρηματικό τομέα. Οι servers συντηρούνται από μηχανικούς που ειδικεύονται στο Linux. Έτσι, ακόμη και με χιλιάδες χρήστες, οι χρήστες μπορούν να έχουν πλήρη άγνοια για τους servers στους οποίους συνδέονται. Το λειτουργικό σύστημα server δεν είναι σημαντικό για αυτούς και, γενικά, οι εφαρμογές client δεν θα διαφέρουν μεταξύ Linux και άλλων λειτουργικών συστημάτων στο τέλος. Είναι επίσης αλήθεια ότι όσο περισσότερες εφαρμογές γίνονται virtual ή αναπτύσσονται σε containers, σε τοπικά και απομακρυσμένα clouds, το λειτουργικό σύστημα αποκρύπτεται ακόμη περισσότερο και το ενσωματωμένο λειτουργικό σύστημα είναι πιθανό να είναι το Linux.

Μια ακόμη ευκαιρία να εξοικειωθείτε με το Linux είναι να αναπτύξετε το Linux σε ένα από τα πολλά δημόσια clouds που είναι διαθέσιμα. Η δημιουργία λογαριασμού με έναν από τους πολλούς παρόχους cloud θα σας επιτρέψει να αναπτύξετε γρήγορα πολλές διαφορετικές διανομές Linux γρήγορα και εύκολα.

Πριν να έχουμε το Linux ως λειτουργικό σύστημα υπήρχε το Unix. Το Unix πωλούνταν μαζί με το υλικό και ακόμα και σήμερα αρκετά εμπορικά Unix, όπως το AIX και το HP-UX, είναι διαθέσιμα στην αγορά. Ενώ το Linux εμπνεύστηκε έντονα από το Unix (και την έλλειψη διαθεσιμότητάς του για συγκεκριμένο υλικό), η οικογένεια των λειτουργικών συστημάτων BSD βασίζεται απευθείας στο Unix. Σήμερα, τα FreeBSD, NetBSD και OpenBSD, μαζί με κάποια άλλα σχετιζόμενα συστήματα BSD, είναι διαθέσιμα ως ελεύθερο λογισμικό.

Το Unix χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό στην επιχείρηση, αλλά έχουμε δει μια πτώση της τύχης του Unix με την ανάπτυξη του Linux. Καθώς το Linux έχει αναπτυχθεί και οι προσφορές υποστήριξης επιχειρήσεων έχουν επίσης αυξηθεί, είδαμε το Unix να αρχίζει σιγά-σιγά να εξαφανίζεται. Το Solaris, που προήλθε από τη Sun πριν μετακομίσει στην Oracle, εξαφανίστηκε πρόσφατα. Αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα Λειτουργικά Συστήματα Unix που χρησιμοποιούνταν από εταιρείες τηλεπικοινωνιών, που προαναγγέλθηκε ως Telco Grade Unix.

Τα Λειτουργικά Συστήματα Unix περιλαμβάνουν:

Το macOS (προηγουμένως OS X) από την Apple χρονολογείται από το 2001. Βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στο BSD Unix και χρησιμοποιώντας το shell της γραμμής εντολών Bash, είναι ένα φιλικό σύστημα για χρήση εάν έχετε συνηθίσει να χρησιμοποιείτε λειτουργικά συστήματα Unix ή Linux. Εάν χρησιμοποιείτε macOS, μπορείτε να ανοίξετε την εφαρμογή τερματικού για πρόσβαση στη γραμμή εντολών. Εκτελώντας ξανά την ίδια εντολή uname, μπορούμε να ελέγξουμε το αναφερόμενο λειτουργικό σύστημα:

Μπορούμε ακόμα να πούμε ότι η πλειονότητα των επιτραπέζιων υπολογιστών και φορητών υπολογιστών εκεί έξω θα βασίζεται στα Windows. Το λειτουργικό σύστημα ήταν πραγματικά επιτυχημένο και κυριαρχεί στην αγορά επιτραπέζιων υπολογιστών εδώ και χρόνια. Αν και είναι ιδιόκτητο λογισμικό και δεν είναι δωρεάν, συχνά η άδεια χρήσης του λειτουργικού συστήματος περιλαμβάνεται όταν αγοράζετε το υλικό, έτσι ώστε να γίνεται η εύκολη επιλογή. Υπάρχει, φυσικά, ευρεία υποστήριξη για τα Windows σε όλους τους προμηθευτές υλικού και λογισμικού, καθώς και φυσικά πολλές εφαρμογές open source είναι επίσης διαθέσιμες για τα Windows. Το μέλλον για τα Windows δεν φαίνεται τόσο λαμπρό όσο ήταν. Με λιγότερους επιτραπέζιους και φορητούς υπολογιστές να πωλούνται τώρα, η εστίαση είναι στην αγορά tablet και τηλεφώνων. Αυτή έχει κυριαρχηθεί από την Apple και το Android και είναι δύσκολο για τη Microsoft να κερδίσει έδαφος.

Ως πλατφόρμα server, η Microsoft επιτρέπει πλέον στους πελάτες της να επιλέξουν μεταξύ μιας έκδοσης γραφική διεπαφής χρήστη GUI [Graphical User Interface] και μιας έκδοσης μόνο γραμμής εντολών. Ο διαχωρισμός του GUI και της γραμμής εντολών είναι σημαντικός. Τις περισσότερες φορές το GUI των παλαιότερων servers της Microsoft θα φορτώνεται αλλά κανείς δεν θα το χρησιμοποιεί. Σκεφτείτε ένα Active Directory Domain Controller…​ οι χρήστες τον χρησιμοποιούν συνεχώς για έλεγχο ταυτότητας στο Domain, αλλά η διαχείρισή του γίνεται εξ αποστάσεως από τους επιτραπέζιους υπολογιστές των διαχειριστών και όχι από τον server.